عقده ها
از دیدگاه کارل گوستاو یونگ، «عقده» به مجموعهای از افکار، احساسات، خاطرات و تمایلات (Complex) گفته میشود که حول یک موضوع هیجانی و ناهشیار در روان شکل میگیرند. عقدهها معمولاً در اثر تجربههای عاطفی شدید، بهویژه در کودکی، ایجاد میشوند.
یونگ باور داشت عقدهها بخشی طبیعی از رواناند و همه انسانها آنها را دارند؛ مشکل زمانی پدید میآید که عقدهها بیش از حد نیرومند شوند و بر رفتار و افکار فرد تسلط یابند.
ویژگیهای عقده از نگاه یونگ:
در ناخودآگاه شخصی جای دارند.
حول یک مرکز هیجانی شکل میگیرند (مثلاً عقده مادری، عقده قدرت، عقده حقارت).
میتوانند در خوابها، لغزشهای کلامی، رفتارهای غیرارادی و واکنشهای هیجانی خود را نشان دهند.
الزاماً منفی نیستند؛ حتی میتوانند سرچشمه خلاقیت و انگیزه نیز باشند.
یونگ در آزمایشهای تداعی کلمات نشان داد وقتی فرد با کلمهای مرتبط با عقدهاش مواجه میشود، واکنش هیجانی و تأخیر در پاسخ از خود نشان میدهد؛ این واکنش نشانهای از وجود عقده در اوست.
سخن یونگ:
«عقدهها گرههای روانیاند؛ خودمختارانه عمل میکنند و گاه چنان قدرتمند میشوند که گویی شخصیتی مستقل در درون ما هستند.»
منبع:
یونگ، کارل گوستاو. انسان و سمبولهایش، ترجمه محمود مصاحب.
۹
موضوعات: روان کاوی و روان شناسی تحلیلی
